Oekraine

Een kapot apparaat, verhoging van de huur of de prijzen voor gas of elektriciteit, maar vooral ziek worden is een ramp. In Oekraïne worden sovjetlonen betaald en europrijzen gevraagd. Corruptie viert nog steeds hoogtij, is dus niet nieuw, maar net zoals de armoede geradicaliseerd. Het communisme was behalve onderdrukking ook een beschermende huls rondom het dagelijks leven. Een bestaansminimum was verzekerd, met werk, goedkope huur, energie en etenswaren. „Vroeger was het beter. De medische zorg was echt gratis.”
Nu zijn de bordjes verhangen. De gewone mensen hebben geen last van de grote corruptie, waarbij miljoenenbedrijven voor een appel en een ei naar de ex-communistische zakenmensen gingen, maar wel van de kleine: de ambtenaar die iets extra’s wil voor een woonvergunning, de politie die een handvol euro’s wil in plaats van een onterechte bekeuring, het ziekenhuis waar je voor elke behandeling cash vooraf betaalt en ook nog zelf je pillen en spuiten moet kopen.

De armoede in Kiev is tastbaar, maar de rijkdom niet minder. In het noorden van de stad is het winkelcentrum Karavan. Dat is een poenerig kwadraat van Hoog Catharijne of Nieuw Babylon. Winkels met maatkleding en dure apparatuur rijgen zich aaneen, verwende jeugd nipt op kunstmatige terrasjes aan drankjes. Bij de uitgang is een bowlingcentrum en een ijshockeybaan waar je ook in de zomer voor vier euro per uur kunt schaatsen. Er is kennelijk markt voor.
Op één van de heuvels in de buitenwijken staat een gigantisch huis, met dakkapellen, koperbeslag en drie satellietschotels aan de muur. Ervoor staan een BMW, een Lexus 400 RX en een grote Japanner, voor de boodschapjes van mevrouw.
Het grote verschil tussen rijkdom in Nederland en hier in Oekraïne is het showen. Bij ons ben je gegeneerd miljonair, in Kiev druk je als oom Dagobert-met-pistool de inderdaad zeer bescheiden Volkswagenbus van de Oekraïnezending gewoon van de weg af. De verkeersregels op de achtbanen die deze miljoenenstad doorkruisen, zijn simpel. Een Hummer met getint glas heeft altijd voorrang.
Die poeha bedreigt zomaar het geloof. De burgemeester van Kiev heet Leonid Tsjernovetskij, is eigenaar van de Pravex-bank en kocht voor een half miljoen euro een Maybach, de Rolls Royce van het Duitsland van de jaren dertig. Maar hij is ook lid van een charismatische beweging en deelde geld en voedsel uit aan de armen. Zo kocht hij zijn verkiezingswinst in maart 2010. Het verwart. Maar niet lang. Het vraagt om actie!
(bron: Tot aan de Einden der Aarde - December 2006)